صبح فردوسی

هوالعادل

بحران فرهنگي و يا فرهنگ بحراني!!!!!!

در نظام احسن خلقت، هر موجودي ضد خود را با خود دارد و در حقيقت ما در ميان مجموعه اي از اضداد زندگي مي کنيم و کجاوه ي زندگي را که خود نيز مشمول اين قاعده ي عام آفرينش مي باشد بايد از ميان همين مجموعه متضاد به سر منزل مقصود هدايت کرد. اين قاعده در نظام آفرينش ما را به اين موضوع رهنمون مي شود که هر گاه در کاري- اعم از مقولات فکري و نظري يا رفتاري و عملي، سرمايه گذاري مي کنيم بايد به آفت ها و آسيب هايي که پيرامون آن مقوله را احاطه کرده نيز حساس باشيم، به قول سعدي بايد اين را بدانيم که: «هر جا گل است خار است و با خمر خمار است و بر سر گنج مار است و آن جا که در شاهوار است نهنگ مردم خوار است.»

نوروز باستاني علاوه بر آنكه ريشه در قدمت چندين هزارساله يك ملت و مرز و بوم دارد به نوبه خود گستره اي جهاني در امر ترويج فرهنگ غني ايراني داشته و به اعتقاد بسياري رده پاي نوروز در مكتب اسلاميت ريشه در رستاخيز و بهاري الهي كه توام با رويش و زايش هستي مي باشد است  و از آن مي توان به عنوان نمادي از شكوه و منزلت آفرينش و خلقت نام برد. برپايي جشن نوروز در ميان خانواده ها و در طول چندين سال اخير به صورت عمومي و به همت مسئولين در اماكن باستاني و مذهبي جلوه اي خاص به بزرگداشت نوروز با استناد به آموزه هاي مذهبي و نه قومي داده است .

براساس آمارهاي غير رسمي سالانه در ايام نوروز بيش از 5ميليون نفر از سرتاسر ايران از مجموعه باستاني تخت جمشيد ديدار مي نمايند كه به نوبه خود خيلي عظيم از جمعيتي است كه در محوطه اي باستاني تخت جمشيد حضور يافته و از مجموعه باستاني ديدن مي نمايند. علاوه بر مزايايي چون رونق اقتصادي مجموعه و بالطبع شهرستان مرودشت ، حضور ميليوني اقوام ايراني و گونه هاي جمعيتي از نقاط مختلف جلوه اي خاص از حضور مردمي با تفكرات گوناگون قومي و مذهبي را در يك مكان به رخ جهانيان مي كشد. تجميع جمعيت در يك مكان خاص از نظر فرهنگي باعث ايجاد پديده cultural transfer كه برگردان فارسي آن تبادلات فرهنگي است ، مي گردد. حال فرض برآن نمائيم روزانه هزاران نفر با ديدگاههاي مختلف و فرهنگ هاي گوناگون در كناريكديگر وارد مجموعه اي مي شوند كه حساسيت جهاني داشته و از نظر ضدانقلاب و معاندين نظام بستري مناسب براي ايجاد نافرماني مدني بوده ، لذا در صورتي كه در مجموعه تخت جمشيد گردشي چند دقيقه اي داشته باشيد شاهد صحنه هايي بعضا ناخوشايند از برخورد افراد با يكديگر خواهيد بود. در اين بين يكي از بزرگترين چالشهاي پيش روي مسئولين شهرستان مرودشت در سالهاي اخير و در ايام نوروز ، پديده بدحجابي است كه تاثيري بسزا در تغيير فرهنگ يك جامعه علي الخصوص گونه ها و بافت جمعيتي  مرودشت داشته و خواهد داشت. اگر بياد داشته باشيد در اوايل سال 1390 همزمان با تحولات در مصر ، دختري مصري تبار عكسهايي از خود را در اينترنت منتشر نمود كه باعث ايجاد  چالشها و مباحث گوناگون در جهان گرديد، در چندين ماه گذشته نيز انتشار عكسهايي از گلشيفته فراهاني يكي از بازيگران سابق فيلم هاي ايراني در مجله فيگارو باعث ايجاد مباحث بعضا سياسي و اجتماعي شد. از منظر  و ديدگاه سياسي ، اصولا انجام يك عمل كه برخلاف عرف رايج يك جامعه باشد و ناهنجاري در آن جامعه قلمداد شود را تابوشكني نام مي نهند و كشف حجاب و بعضا اعمال منافي عفت درهرجامعه را Indecent exposure مي گويند. در هر جامعه اي تابو شكني از نوع عبوراز خطوط قرمز كه همان عريان نمودن خود است محكوم و مذموم بوده و قانون گذار در ازاي جرم مجازاتهايي را براي مجرم تعيين نموده است( نكته: در بسياري از كشورهاي جهان كشف حجاب، انحرافات جنسي و.... به رسميت شناخته شده است .اما  منظور  ، كشف حجاب و اعمال منافي عفت براي نشان دادن اعتراض به وضعيت اجتماعي،سياسي ،اقتصادي و..... يك جامعه مي باشد) .شايد مي توان گفت انچه كه ما شاهد هستيم در ايام نوروز ترويج نوعي ترويج  بي بند وباري ناآگاهانه و برخي موارد آگاهانه  است . نحوه برخورد مسئولين با اين معضل جاي تامل و تعقل دارد. ديدگاههاي موجود مسئولين در مواجهه با اين چالش در نوروز در مجموعه باستاني تخت جمشيد به چند ديدگاه تقسيم مي شود كه مختصرا بدان اشاره مي نمائيم:

ديدگاه تسامح و تساهل:

عده اي از مسئولين بدحجابي را امروزه جزء عرف جامعه مدني دانسته و در برخورد با آن ديدگاه تسامح و تساهل دارند و معتقد هستند بايد بدحجابي و كشف حجاب را امري طبيعي دانسته و قبول نمائيم. نتيجه آن عدم ارائه طرح ، راهكار  و همكاري هاي لازم در حل و فصل معضل مي باشد. لذا كمتر مي توان نقشه راهبردي و نقشه فرهنگي خاصي را كه تصويب و ضمانت اجرايي داشته باشد را  مشاهده نمود.

ديدگاه برخورد قهري:

عده اي از مسئولين معتقد هستند در راستاي حفظ ارزشها بايد برخورد نمود. لذا برخورد قهري را جزءلاينفك از  جلوگيري از ترويج بدحجابي در اين ايام دانسته و معتقد هست اول برخورد بعدا ارشاد!  نتيجه بحث هم ايجاد نارضايتي به طور خواسته و يا ناخواسته...  است . نكته جالب انكه در امر برخورد قهري بيش از 90% مواقع انتظار از مجموعه بسيج و..... مي رود .در صورتي كه شايد اعتقاد خيل عظيمي از بسيجيان و مسئولين امر  كار فرهنگي به جاي كار سرهنگي است! .

ديدگاه از سرخود باز نمودن:

عده اي از مسئولين معتقد هستند  كمبودهاي اقتصادي، كم كاري ها در تسهيل امرارومعاش مردم و در راستاي اعتراض به وضعيت جامعه در امورسياسي و اجتماعي و....... باعث خود به خودي ترويج بدحجابي و پديده هاي مورد بحث در متن مي گردد. نتيجه بحث ديدگاه از سرخود بازكردن و عبور از موضوع و يا حذف صورت مسئله مي باشد.

ديدگاه همدلي ،هماهنگي و برنامه ريزي :

عده اي از مسئولين معتقد هستند با همدلي ها و هماهنگي ها و با برنامه ريزي در زيرساخت هاي فرهنگي مي توان از ترويج بدحجابي جلوگيري كرد. تشكيل كارگروه هاي تخصصي شناسايي آسيب شناسي حضور گردشگران در شهرستان ، ديدگاه ورود افراد فرهيخته،  اساتيد  و اشخاص  پايبند به ارزشهاي ديني و مذهبي فارغ از جهت گيري هاي سياسي ، تشكيل حلقه هاي معرفتي كه درميان جمعيت تشكيل شده و شروع به گفتمان سازي نمايند ، تربيت راهنمايان تورهاي گردشگري در دانشگاهها كه همسو با منافع ملي و ترويج كننده صحيح فرهنگ باشند ، تلاش در راستاي كاهش معضلات اجتماعي پيرامون منطقه گردشگري و..... جزء اصلي ترين ديدگاههاي اين مسئولين ميباشد. مهمترين نتيجه اين ديدگاه نگارش جزوات و مقاله هاي و طرح حهايي است كه نهايتشان خاك خوردن در ميز كار برخي از مسئولين است!.

با اين اوصاف آيا مي توان گفت و نگران بود شايد در آينده ، در صورت عدم چاره انديشي بحران فرهنگي ديروز تبديل به فرهنگ بحراني فردا شود؟

زمستان 1390

ياسين

مرجع:

http://en.wikipedia.org/wiki/Indecent_exposure

http://www.rasekhoon.net/article/show-48553.aspx

http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Culture